De werkelijkheid van Jan Schoonhoven

Het Stedelijk Museum Schiedam en Museum Prinsenhof Delft presenteren van 31 oktober tot en met 14 februari 2016 de tentoonstellingen De werkelijkheid van Jan Schoonhoven en Kijk, Jan Schoonhoven. De tentoonstelling De werkelijkheid van Jan Schoonhoven is het eerste omvangrijke overzicht in Nederland van het werk van Jan Schoonhoven in twintig jaar. Met zijn tekeningen en abstracte witte reliëfs heeft Schoonhoven een volstrekt uniek oeuvre vervaardigd.

Jan Schoonhoven (Delft, 1914 – Delft, 1994) is een van de meest vooraanstaande beeldend kunstenaars van de 20e eeuw. In de tentoonstelling is de artistieke ontwikkeling van de kunstenaar te volgen in de context van zijn tijd en in relatie tot zijn internationale geestverwanten. Schoonhoven geeft de essentie van de werkelijkheid weer in formele structuren. Zijn werk getuigt van oorspronkelijkheid en puurheid. Vanaf omstreeks 1956 ontwikkelt hij zijn unieke reliëfs. Deze reliëfs, met ritmische patronen waarin een zelfde beeldend motief wordt herhaald, hebben een objectief en onbevooroordeeld karakter, leveren geen commentaar op de maatschappelijke ontwikkelingen, maar aanvaarden de werkelijkheid zoals die is.

Jan Schoonhoven maakt aanvankelijk vooral abstracte tekeningen. Vanaf medio jaren 1950 ontdekt hij de mogelijkheden van karton om reliëfs te maken. De informele stijl waarin hij dan werkt, leidt hem uiteindelijk naar de bekende witte rasterreliëfs. Deze verbeelden niet zozeer de zichtbare werkelijkheid, maar op zichzelf staande werkelijkheden waar de werking van het licht een belangrijke rol speelt. Te midden van kunstenaars als Armando, Bram Bogart, Enrico Castellani, Jan Henderikse, Piero Manzoni en Henk Peeters, ontwikkelt Schoonhoven zijn unieke beeldtaal.

Vanaf 1960 tot 1965 neemt hij deel aan de activiteiten van de Nederlandse nulgroep. In 1967 maakt hij tezamen met Ad Dekkers en Peter Struycken deel uit van de Nederlandse inzending voor de Biënnale Sao Paulo waar zijn werk bekroond wordt met de tweede prijs. Dit is zijn internationale doorbraak. Om aan de toenemende vraag voor zijn reliëfs te kunnen voldoen, besteedt Schoonhoven de productie van zijn werk uit aan assistenten. Schoonhoven zelf blijft tot zijn pensionering werkzaam als ambtenaar voor de PTT.

De tentoonstelling De werkelijkheid van Jan Schoonhoven is onderdeel van de serie tentoonstellingen die het Stedelijk Museum Schiedam organiseert over de kunstenaars en het gedachtengoed van ZERO en nul. De kunstenaars van nul en ZERO verklaarden verschijnselen uit de werkelijkheid tot kunst. Ze benadrukten de schoonheid van sereniteit, herhaling en eenvormigheid. De tekeningen en witte reliëfs van Jan Schoonhoven weerspiegelen fenomenen van een toenemende economische welvaart die vergezeld gaat van een massaproductie in de jaren 1960. Schoonhoven geeft de essentie van deze werkelijkheid weer in serialiteit en herhaling.

Eerder toonde het Stedelijk Museum Schiedam de tentoonstelling nul = 0, de Nederlandse nulgroep in een internationale context (2011), in deze tentoonstelling werd voor het eerst sinds 30 jaar uitgebreid aandacht besteed aan de geschiedenis, het gedachtengoed en de kunstuitingen van de Nederlandse nul-kunstenaars: Armando, Jan Henderikse, Henk Peeters, Jan Schoonhoven en herman de vries. In 2014 organiseerde het Stedelijk Museum Schiedam de succesvolle tentoonstelling herman de vries. all, waarin de ontwikkeling van kunstenaar herman de vries -die nog immer in de geest van ZERO werkt- centraal stond.

Gelijktijdig met de tentoonstelling De werkelijkheid van Jan Schoonhoven in het Stedelijk Museum Schiedam organiseert het Museum Prinsenhof Delft de tentoonstelling Kijk, Jan Schoonhoven. Het Stedelijk Museum Schiedam en Museum Prinsenhof Delft bieden hiermee een onderscheidend en tegelijk complementair tentoonstellingsprogramma. De tentoonstelling in Delft belicht het persoonlijke leven van Jan Schoonhoven in Delft in relatie tot zijn werk, terwijl de tentoonstelling in Schiedam zich vooral richt op de stilistische ontwikkeling van het werk in de context van zijn tijd en in relatie tot zijn internationale geestverwanten.

Bij de tentoonstelling verschijnt in december 2015 de monografie Jan Schoonhoven van auteur Antoon Melissen (NAI 010 Uitgevers, Rotterdam), deze is verkrijgbaar in de museumwinkel.

BRON: Persbericht Stedelijk Museum Schiedam 

Lees ook:Alles van herman de vries. all!
Lees ook:ZERO in het kwadraat bij TextielMuseum Tilburg
Lees ook:50 jaar tekenkunst in Nederland
Lees ook:Museum Prinsenhof toont Leda en de Zwaan
Lees ook:Museum Prinsenhof behaalt recordaantal bezoekers