In de ban van Bosch CREDITS: Het Noordbrabants Museum
In de aanloop naar de opening van de tentoonstelling In de ban van Bosch: Pieter Bruegel, Thé Tjong-Khing, Jan Fabre en Gurt Swanenberg (29 oktober tot en met 29 januari 2017) in Het Noordbrabants Museum wordt op woensdag 26 oktober het monumentale wandtapijt De Strijdolifant (naar Bosch) geïnstalleerd. De nieuw ontwikkelde tapisserie, met een totale omvang van 3 x 3,77 m, is een moderne interpretatie van het verloren gegane 16e-eeuwse wandtapijt De Olifant naar een schilderij van Jheronimus Bosch. Het is ter gelegenheid van het Bosch-jaar ontworpen door de Belgische kunstenaar Jan Fabre (Antwerpen, 1958) en de afgelopen maanden geproduceerd door het TextielLab van het TextielMuseum in Tilburg in opdracht van Het Noordbrabants Museum. De Vrienden van Het Noordbrabants Museum maakten deze aanwinst mede mogelijk.
Tussen 1530 en 1540 is in Brussel een serie van vijf wandtapijten vervaardigd naar schilderijen van Jheronimus Bosch. Vier van deze wandtapijten bevinden zich thans in de koninklijke collectie van het Real Monasterio de San Lorenzo de El Escorial. Het vijfde, De Olifant, is in de tussenliggende eeuwen verloren gaan. Ook het oorspronkelijke schilderij van Bosch is verdwenen. De compositie van het schilderij is wel bekend door 16e-eeuwse prenten van Alard Duhamel en Hieronymus Cock en door een schilderij van een navolger. Van beide prenten bevindt zich een exemplaar in de collectie van Het Noordbrabants Museum. Ze vormden het uitgangspunt voor het ontwerp van Jan Fabre.
Op uitnodiging van Het Noordbrabants Museum heeft Jan Fabre een moderne interpretatie gemaakt van het verloren gegane wandtapijt. Hiermee maakt hij de serie als het ware weer compleet. De internationaal gevierde, Belgische kunstenaar koestert al langer een fascinatie voor Jheronimus Bosch. Zo blijkt ook uit de serie mozaïekpanelen Tribute to Hieronymus Bosch in Congo, die afgelopen zomer in Het Noordbrabants Museum te zien waren. Net als op de prenten van Duhamel en Cock staat bij het werk van Fabre een olifant met een burcht op zijn rug centraal. De olifant wordt aangevallen door groepjes mensen die zich verenigen met vlaggen en vaandels. Dat zijn de gilden: het weversgilde, kleermakersgilde, etc. Fabre: “Voor mij is de olifant in de werken van Bosch symbool van de macht, maar nog meer van de liefdesburcht, een soevereine plek waar een serene wereld heerste”.
De olifant-met-kasteel komt vaker terug in de kunst van de 15e en 16e eeuw als zinnebeeld van de sterkte. De strijd ertegen wordt bij Bosch geduid als politieke allegorie. De compositie heeft dan ook een dubbele betekenis. Het is een waarschuwing voor de gevolgen van impulsen en passies. Sociaal-politiek gezien is het een hekeling van de ambachten die zich kanten tegen de ‘sterkte’, op te vatten als de centrale macht.
Het wandtapijt van Jan Fabre verenigt de compositie van Bosch met de uitstraling van de oorspronkelijke wandtapijten en is geweven met de modernste technieken. Onder leiding van ‘meesterwever’ Stef van Miero, Productontwikkelaar Weven van het TextielLab, zag het tapijt de afgelopen maanden het levenslicht in nauwe samenwerking met de kunstenaar. Van Miero: “Het ontwikkelproces van het ontwerp van Jan Fabre in het TextielLab werd afgezet tegen de werkwijze in de 16de eeuw. Het ging ons niet om de nieuwste materialen, maar juist om de combinatie van ambacht en de meest moderne technieken.” In opdracht van het TextielMuseum en Het Noordbrabants Museum maakte Roel van Tour een ‘making of’ van het wandtapijt. De film (duur: circa 15 minuten) is te bekijken op de website van Het Noordbrabants Museum. De definitieve versie wordt ook in de tentoonstelling geïntegreerd.
Van 29 oktober tot en met 29 januari 2017 is in Het Noordbrabants Museum In de ban van Bosch: Pieter Bruegel, Thé Tjong-Khing, Jan Fabre en Gurt Swanenberg te zien. In de tentoonstelling brengt Het Noordbrabants Museum vier generaties kunstenaars bijeen van wie het werk sterk is beïnvloed door Jheronimus Bosch. Los van het wandtapijt en de prent van Cock waarop De Strijdolifant (naar Bosch) van Jan Fabre is gebaseerd zijn de complete series en zelden getoonde prenten van Pieter Bruegel (ca. 1526-1569) van de zeven hoofdzonden en –deugden te zien. Ze worden getoond in combinatie met een eigentijdse interpretatie van de zeven hoofdzonden door Gurt Swanenberg (’s-Hertogenbosch, 1976). Ook 30 originele tekeningen en voorbereidende schetsen uit het recente op Bosch geïnspireerde kinderboek van Thé Tjong-Khing (Purworedjo, 1933) vormen onderdeel van de tentoonstelling. De expositie is de laatste in de reeks tentoonstellingen die Het Noordbrabants Museum in 2016 organiseert in het kader van het Nationaal Evenementenjaar Jheronimus Bosch 500 en is onderdeel van Bosch Grand Tour.
BRON: Persbericht Het Noordbrabants Museum
Lees ook:Het Noordbrabants Museum blijft in de ban van Bosch
Lees ook:Groot overzicht Jan Fabre in Het Noordbrabants Museum
Lees ook:Koning opent grootste Jheronimus Bosch-tentoonstelling ooit
Lees ook:Brabantse musea slaan handen ineen voor Jheronimus Bosch
Lees ook:Lancering online ticketshop tentoonstelling Jheronimus Bosch komt er aan