Van Leydens Laatste Oordeel is voorlopig thuis in het Rijksmuseum

Het 16e-eeuwse meesterwerk het ‘Laatste Oordeel’ (1526-27) van Lucas van Leyden, is twee jaar lang te gast in de Eregalerij van het Rijksmuseum. In de afgelopen 450 jaar heeft het altaarstuk Leiden slechts twee keer kort verlaten, wat de tijdelijke verhuizing naar Amsterdam tot een historische gebeurtenis maakt. Het drieluik is het absolute topstuk van Museum De Lakenhal in Leiden, dat naar verwachting dit najaar de deuren sluit vanwege een grootscheepse restauratie en uitbreiding van het museum. Het ‘Laatste Oordeel’ is vanaf 23 augustus te zien in de Eregalerij van het Rijksmuseum.

Volgens Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum is Het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden het belangrijkste altaarstuk dat in Nederland bewaard is gebleven. “Wij zijn dan ook vereerd dat wij dit topstuk uit Museum De Lakenhal de komende twee jaar mogen tonen op de Eregalerij.” Volgens Meta Knol, directeur Museum De Lakenhal, is dit een mooie manier om het Laatste Oordeel op de Eregalerij de internationale roem te geven die het verdient. “Vanaf de heropening zal het schilderij zijn vaste plaats weer innemen in de collectie opstelling van het vernieuwde Museum De Lakenhal.”

Lucas van Leyden (1494-1533) wordt al vroeg in heel Europa gezien als wonderkind vanwege zijn sublieme etsen en tekeningen. Als tekenaar, graficus en schilder was hij een belangrijke inspiratiebron voor vele generaties schilders, waaronder Rembrandt van Rijn. Rembrandt bracht zijn jeugdjaren door in Leiden en zette er zijn eerste stappen in het schildersvak. Vanaf eind 16de eeuw tot de verhuizing naar Museum De Lakenhal in 1874, was het Laatste Oordeel onafgebroken te zien in het Leidse stadhuis. Daar moet Rembrandt het zeker hebben gezien. De presentatie in het Rijksmuseum biedt straks een unieke kans om het drieluik op de Eregalerij te tonen in de context van de meesterwerken van Rembrandt.

Lucas van Leyden (1494-1533) is bekend als de wegbereider van de Renaissance in de Noordelijke Nederlanden. Zijn prenten met bijbelse en profane onderwerpen vielen op door hun ongekend verfijnde gravuretechniek en vertellende kwaliteit. Na 1520 ging Lucas zich meer richten op de schilderkunst en vervaardigde drie altaarstukken, waaronder het Laatste Oordeel en De Dans om het Gouden Kalf (ca. 1530, collectie Rijksmuseum). Opvallend in zijn werk is de suggestie van onmetelijke ruimte, hetgeen goed te zien is in het Laatste Oordeel. Het monumentale drieluik uit 1526-27 is het hoogtepunt uit zijn oeuvre. Het schilderij laat zien hoe de doden op de Dag des Oordeels opstaan uit hun graven om hun lotsbestemming te bereiken. Ze worden meegevoerd door lieflijke engelen of door duivelse figuren. Het schilderij werd in opdracht gemaakt ter plaatsing in de Leidse Pieterskerk. Korte tijd later werd het tijdens de Beeldenstorm met andere kunstschatten in veiligheid gebracht door het Leidse stadsbestuur. Vanaf 1874 werd het altaarstuk met de stedelijke verzamelingen van Leiden permanent publiek toegankelijk in Museum De Lakenhal. In de afgelopen 450 jaar heeft het Laatste Oordeel Leiden slechts twee keer verlaten.

Museum De Lakenhal en het Rijksmuseum hebben in 2014 een samenwerkingsovereenkomst getekend op het gebied van collectiemobiliteit, wetenschappelijk (kunst)historisch onderzoek, materiaal-technisch onderzoek en restauratie, tentoonstellingen en publieksbereik. Dit bijzondere bruikleen maakt deel uit van deze overeenkomst. In de loop van het komende jaar zullen nog negen kunstwerken uit Museum de Lakenhal in het Rijksmuseum te bewonderen zijn.

Het Laatste Oordeel is in 2015 door het Rijksmuseum, Museum De Lakenhal en het RKD gezamenlijk onderzocht, waarbij een virtuoze ondertekening aan het licht kwam. Vanaf 23 augustus wordt in Museum De Lakenhal deze ondertekening op ware grootte gepresenteerd, tot het moment van sluiting ten behoeve van restauratie en uitbreiding.Het Rijksmuseum heeft het altaarstuk opgenomen in het educatieve programma met o.a. een speciale ‘inzoomer’ en als onderdeel van de multimediatour.

BRON: Persbericht Rijksmuseum

Lees ook:Het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden verhuist
Lees ook:Het Laatste Oordeel in de remix
Lees ook:Museumnacht Leiden 2011
Lees ook:Madonna met Kind blijkt toch van Lucas van Leyden
Lees ook:Leiden maakt zich op voor Museumnacht 2014