Curator’s Choice: Armando Museum

Elke woensdag staat er met de Curator’s Choice een ander museum in de spotlight. Één van de conservatoren van het betreffende museum zal vertellen over het museum, zichzelf en een bijzonder werk uit de collectie van het museum. De Curator’s Choice van deze week is van hoofd en conservator Yvonne Ploum van het Armando Museum te Amersfoort./ Every Wednesday a different museum takes the spotlight with the Curator’s Choice. This week’s Curator’s Choice is from Yvonne Ploum from the Armando Museum in Amersfoort. The English version of the text can be found directly below the Dutch version.

Yvonne Ploum (Kerkrade, 1963) is hoofd en curator van het Armando Museum in Amersfoort. Ze studeerde Nederlands aan de lerarenopleiding in Arnhem. Ze werkte ondermeer bij het Studiecentrum voor Technologie en Beleid van TNO in Apeldoorn en bij Communicatiebureau Verzameld Werk in Amersfoort. In 1996 besloot zij het roer om te gooien en opnieuw te gaan studeren. In 1998 studeerde zij af op het onderwerp: Verweven Kunsten. Schilderij en textiel in de jaren ’20 aan de Hogeschool Holland in Diemen, afdeling Toegepaste Kunstgeschiedenis. Yvonne Ploum is vanaf december 1998 verbonden aan het Armando Museum. Tot 2000 was zij verantwoordelijk voor de afdeling Publiekszaken. Vanaf 2000 is zij hoofd en curator van het museum.

Het Armando Museum beheert en exposeert het veelzijdige werk van de internationaal vermaarde kunstenaar Armando. Armando (Amsterdam 1929) behoort tot Nederlands beroemdste na-oorlogse kunstenaars. Armando is bekend als schilder, beeldhouwer, tekenaar, schrijver, film- en documentairemaker en (tot 2003) violist. Zijn beeldend werk bestaat veelal uit monumentale schilderijen, krachtige bronzen beelden, poëtische tekeningen en grafiek en sinds 2010 vazen en schalen van keramiek. Armando is daarmee een eigentijdse homo universalis. Al zijn werk, ongeacht de discipline, is echter met elkaar verbonden door één alles omvattend consistent thema: de tragiek van de mens. Armando leerde deze tragiek kennen tijdens zijn jeugd in Amersfoort gedurende de Tweede Wereldoorlog. Onderliggende thema’s als het landschap, schoonheid en kwaad, macht en onmacht, dader en slachtoffer spelen belangrijke rollen in zijn werk. Melancholie, tijd en herinnering vormen de grondtoon die door het hele oeuvre van Armando zingt.

Het Armando Museum kent een roerige geschiedenis. In 2007 brandde het museum, tot die tijd gevestigd in de prachtige neo-classicistische De Elleboogkerk tot de grond toe af. Naast het Armando Museum zelf verloren vele musea in Nederland en daarbuiten belangrijke kunstwerken bij deze brand. Het Armando Museum werd onder de naam Armando Museum Bureau tijdelijk ondergebracht in De Zonnehof¸ een uniek tentoonstellingspaviljoen van Gerrit Rietveld in Amersfoort. Nadat het museum zich drie jaar lang inzette voor de restauratie van en terugkeer naar de Elleboogkerk besloot het College van Amersfoort het museum niet langer te willen voortzetten in Amersfoort. Het Armando Museum besloot niet bij de pakken neer te zitten maar op zoek te gaan naar een nieuw huis buiten Amersfoort. Op dit moment werkt het museum aan plannen voor herhuisvesting op landgoed Oud Amelisweerd in Bunnik. Op Oud Amelisweerd zal de Armando collectie de inhoudelijke drager worden voor een boeiend tentoonstellings- en activiteitenprogramma. Hiermee wordt de historische buitenplaats met daarbinnen een unieke collectie Chinese behangsels tot een nieuwe en inspirerende culturele bestemming. Begin oktober wordt er besluitvorming over deze plannen verwacht.

Tot eind 2011 blijft het Armando Museum Bureau actief in De Zonnehof. Hier is op dit moment de tentoonstelling Armando Biënnale Revisited te zien. In deze tentoonstelling reconstrueert het Armando Museum de tentoonstelling van Armando die in 1984 de Nederlandse inzending was voor het Nederlandse paviljoen (ook van Gerrit Rietveld) op de Biënnale van Venetië. De grote gelijkvormigheid van de beide paviljoens en het feit dat veertien van de vijftien destijds geëxposeerde werken nu weer te zien zijn in combinatie met uniek documentair materiaal, maken Armando Biënnale Revisited tot een bijzondere walk down memory lane voor velen. In deze tentoonstelling hangt ook één van de favorieten van Yvonne Ploum, het werk Waldrand 15-12-83 uit de collectie van het Armando Museum. Het is niet de enige Waldrand van de tentoonstelling; 7 van de vijftien tentoongestelde werken dragen deze titel. Dat is niet voor niets. De serie Waldränder markeerde op dat moment in 1984 een belangrijke periode in het leven en werk van Armando.

In 1979 was Armando naar Berlijn verhuisd, in eerste instantie met een beurs voor één jaar. Het Berlijn van die tijd waarin de sporen van de oorlog op vele plekken nog zo zichtbaar en tastbaar waren, bleek echter een dermate grote inspiratiebron voor Armando dat hij na dat jaar besloot te blijven. Armando kreeg het voormalig atelier van Arno Breker, één van Hitlers meest geliefde beeldhouwers, toegewezen. Dit vervreemdende feit in combinatie met de ligging van het atelier aan de bosrand leidde tot het ontstaan van vele schilderijen met het thema bos, bosrand en bomen. Armando onderzoekt in deze werken het door hem als schuldig beschouwde landschap. Het is het landschap dat, hoe mooi en vredig het ook oogt, het toelaat dat de meest verschrikkelijke handelingen in haar plaatsvinden. Het onderzoeken van een thema door het werken in series is een kenmerkend aspect van het werk van Armando. Het biedt hem de mogelijkheid een thema telkens opnieuw te benaderen en uit te werken in een streven naar het komen tot een ultiem, uiteindelijk beeld. Dat is een beeld dat er in slaagt de essentie van het thema daadwerkelijk zichtbaar te maken. Armando is zich er daarbij van bewust dat deze wens nooit in vervulling zal gaan. Dit laat het streven echter onverlet. De schildersdrift wordt er niet minder om.

Waldrand 15-12-83 is een fascinerend voorbeeld van deze schildersdrift. Op een formaat van 150 x 200 cm tekent zich een indringende strijd af tussen zwarten en witten. Verftoetsen strijden afwisselend om de voorrang en verdringen elkaar op het doek. Waar ze in elkaar opgaan ontstaat een grijs gebied. Het laat zien dat het onderscheid tussen goed en kwaad niet altijd helder te maken is. Er is altijd dat schemergebied van grijzen. Dit is van belang in het werk van Armando. Het is ambigue van karakter en toont altijd beide kanten van de medaille: goed en kwaad, macht en onmacht, schoonheid en kwaad. Het is aan de beschouwer van het werk om zijn of haar eigen oordeel te vellen of mening te vormen. Het werk van Armando doet daarmee een dringend beroep op de bereidheid van iedere beschouwer tot zelfreflectie en zelfonderzoek. Het is werk dat uitstijgt boven de historische context, de Tweede Wereldoorlog, en dat in zijn existentiële en universele kracht een internationale reikwijdte en betekenis heeft.

 

Yvonne Ploum (Kerkrade, 1963) is head and curator of the Armando Museum in Amersfoort. She studied Dutch languages at the teaching academy in Arnhem. Among other things, she worked at the Studycenter of Technology and Policy at TNO in Apeldoorn and at Communicationbureau Collected Works in Amersfoort. In 1996 she decided to change course and went back to school. In 1998 she graduated on the subject: Interwoven Arts. Paintings and textiles in the ’20s at Hogeschool Holland in Diemen, the Department of Applied Arts.  Yvonne Ploum is employed at the Armando Museum since December 1998. Until the year 2000 she was responsible for the Department of Public Affairs. From 2000 onwards she is head and curator of the museum.

The Armando Museum manages and exhibits the diverse work of the internationally renowned artist Armando. Armando (Amsterdam 1929) belongs to the better known Dutch post-war artists. Armando is known as a painter, sculptor, illustrator, writer, film and documentary maker and (until 2003) as a violinist. His visual work mostly consists of monumental paintings, powerful bronzes, poetic drawings and prints and since 2010 also ceramic vases and bowls. Therefore Armando can be considered a contemporary homo universalis. All of his work, whatever the discipline, is connected by a comprehensive consistent theme: the tragedy of man. Armando experienced this type of tragedy as a young boy growing up in Amersfoort during the Second World War. Underlying themes such as landscapes, beauty and evil, power and powerlessness, perpetrator and victim play an important role in his work. Melancholy, time and memory are the root which sings throughout Armando’s body of work.

The Armando Museum has a troubled history. The museum burned down in 2007, which was housed in a magnificent neo-classical church (De Elleboogkerk) until then. Besides the Armando Museum itself, many museums in the Netherlands and abroad lost important works of art during this fire. The Armando Museum was temporarily housed in De Zonnehof, which is a unique exhibition pavilion in Amersfoort designed by Gerrit Rietveld, under the name Armando Museum Office.  The museum fought for three years to convince the city councilors to restore the church in order for the museum to return to it, but the College of Amersfoort decided to no longer continue with the museum in Amersfoort. The Armando museum decided not to give up but to look for a new location outside of Amersfoort and the museum is currently working on plans for relocating to the country estate Old Amelisweerd in Bunnik. At Old Amelisweerd the Armando collection will become the vocal point of fascinating exhibitions and activities within the facility. This historic mansion with a unique collection of Chinese wall hangings becomes a new and inspiring cultural destination with the relocating of the Armando Museum. The final decision about these plans is expected in early October.

The Armando Museum will remain active in De Zonnehof until the end of 2011. At the moment you can visit the exhibition Armando Biennial Revisited at this location. In this exhibition Armando’s presentation at the Dutch pavilion (also designed by Gerrit Rietveld) at the 1984 Venice Biennale is reconstructed. The great similarity of both pavilions and the fact that fourteen out of the fifteen works exhibited then are now on display in combination with unique documentary material, make the Armando Biennial Revisited a special walk down memory lane for many people. In this exhibition there is also one of Yvonne Ploums favorite works on display, the painting Waldrand 15-12-83 from the collection of the Armando Museum. This is not the only Waldrand on display in the exhibition; seven out of the fifteen works on display bear this title. There is a reason for all this, because the series under the name Waldränder marked, at that time in 1984, an important period in the life and work of Armando.

In 1979 Armando moved to Berlin, at first with a scholarship for one year. The Berlin of that time still showed visible and tangible traces of war in many places and it appeared to be such a major source of inspiration to Armando, that he decided to stay in Berlin after that year. Armando was assigned to the former studio of Arno Breker, one of Hitler’s favorite sculptors. This alienating fact, combined with the location of the studio at the rim of the forest led to the creation of many paintings with the theme forest, forest rim and trees. Armando examines the landscape in these works, which he considers as being guilty. It is the landscape, how beautiful and peaceful it may be, that allows the most terrible acts to happen in it. Researching a topic by working in series is a distinctive aspect of the work of Armando. It enables him to approach one theme over and over again and to strive for an ultimate, final image. The final image is a picture which captures the essence and actually visualizes the theme. But Armando is aware of the fact that this wish will never come true. This leaves the commitment unaffected however, and the painter’s passion is not diminished.

Waldrand 15-12-83 is a fascinating example of this painter’s passion. At a size of 150 x 200 cm there is an intense fight between blacks and whites visible. Brushstrokes alternately struggle for supremacy and jostle on the canvas. Where they merge, a gray area originates. It shows that the distinction between good and evil is not always obvious. There is always that twilight zone of grays. This is important in the work of Armando. It is ambiguous in nature and it always shows both sides of the coin: good and evil, power and powerlessness, beauty and foulness. It is up to the viewer to form his or her own opinion about the work of art or to judge it. Therefore Armando’s work urgently appeals to every viewer’s willingness to self-reflection and introspection. The works of art transcend the historical context, the Second World War, which has an international reach and significance in its existential and universal force.

Lees ook:Armando Museum sluit haar deuren
Lees ook:In gesprek met Armando
Lees ook:Armando viert 85e verjaardag in stijl in MOA
Lees ook:Armando Collectie vindt nieuw onderkomen
Lees ook:Curator’s Choice: Museum Flehite