Curator’s Choice: Mauritshuis

Elke woensdag staat er met de Curator’s Choice een ander museum in de spotlight. Één van de conservatoren van het betreffende museum zal vertellen over het museum, zichzelf en een bijzonder werk uit de collectie van het museum. De Curator’s Choice van deze week is van hoofdconservator Quentin Buvelot van het Mauritshuis te Den Haag./ Every Wednesday a different museum takes the spotlight with the Curator’s Choice. This week’s Curator’s Choice is from Quentin Buvelot from the Mauritshuis in The Hague. The English version of the text can be found directly below the Dutch version.

Quentin Buvelot (1969), hoofdconservator Mauritshuis te Den Haag schrijft:

“Het Haagse Mauritshuis is een kunstmuseum dat door de menselijke maat van de architectuur voor een unieke beleving zorgt. De combinatie van een van de mooiste verzamelingen Nederlandse en Vlaamse zeventiende-eeuwse schilderkunst ter wereld in een uiterst elegant stadspaleis laat bij bezoekers vaak een onuitwisbare indruk achter. Niet voor niets wordt het Mauritshuis wordt door veel liefhebbers beschouwd als hun favoriete museum. Het is wel omschreven als ‘the greatest of the world’s small museums’. Er is heel veel te zien, niet alleen topstukken van Hollanders als Rembrandt, Vermeer, Steen en Hals en Vlamingen als Rubens en Brueghel, maar ook schilderijen van Duitse kunstenaars als Hans Holbein de Jonge, een schilder die niet in andere Nederlandse musea is vertegenwoordigd.

 

Als hoofdconservator van het Haagse Mauritshuis is elk schilderij in de collectie me lief. Toch is er een schilderij waarvoor ik altijd wat langer blijf stilstaan op mijn periodieke rondgang: Johannes Vermeers Gezicht op Delft. Niet voor niets is dit het beroemdste stadsgezicht uit de Hollandse Gouden Eeuw. Al bij mijn eerste bezoek aan het museum – toen nog geen medewerker – maakte het schilderij een overweldigende indruk. Kijk alleen al naar het spel tussen licht en schaduw, de stralende wolkenlucht, of de subtiele weerspiegeling op het water. Op dit schilderij raak je nooit uitgekeken. Mensen spelen overigens een ondergeschikte rol in de voorstelling: op de voorgrond maken twee groepjes een praatje, terwijl op de kade wat figuurtjes lopen. Voor dit schilderij kun je even lekker wegdromen. Weg met de alledaagse hectiek. Zo af en toe ga ik speciaal naar het museum om dit schilderij te zien. Even inspiratie opdoen bij Vermeer!

Hoog boven de stad drijven wolken voorbij. Vooraan is juist een donkere wolk, die zijn schaduw werpt op de kade, het water en de voorste gebouwen aan de overzijde. Verderop in de stad schijnt de zon. De daken en de toren van de Nieuwe Kerk zijn stralend verlicht. Dit sterke contrast is een originele vondst, waarmee Vermeer een grote dieptewerking bewerkstelligt. Hij leidt onze blik als het ware onder de donkere wolk door naar de stad, waar het oog als vanzelf naar het licht wordt getrokken, de diepte in. Vermeer heeft de werkelijkheid een beetje naar zijn hand gezet, wat opvalt wanneer we zijn schilderij vergelijken met tekeningen van dezelfde plek. In werkelijkheid was de bebouwing veel rommeliger, de ‘skyline’ puntiger en waren er hier en daar doorzichten tussen de gebouwen. Met deze ingrepen wilde Vermeer de horizontale lijnen van de compositie benadrukken.

De techniek van het schilderij is onnavolgbaar. Bij ieder onderdeel dat hij weergaf, zocht Vermeer naar de beste manier om de structuur ervan weer te geven. In het knalgele dak rechts suggereert hij de ruwheid van het oppervlak door in de onderschildering grove korrels te gebruiken. In de toren van de Nieuwe Kerk, die zich in de volle zon bevindt, bracht hij op de sterkst verlichte gedeelten een dikke, smeuïge laag loodtingeel aan, alsof hij boetseerde met verf. Daardoor ontstaat de indruk dat het felle zonlicht het beeld doet zinderen. Maar het extreemst zijn misschien wel de vele kleine verfstipjes op de romp van de boot bij de Rotterdamse Poort. Van enige afstand bekeken, suggereren ze de weerspiegeling van de schittering van het water. Van dichtbij is het bijna moderne kunst!

Dat brengt mij op een tentoonstelling die we dit najaar openen, Dalí ontmoet Vermeer, waarin moderne meesters worden getoond in het Mauritshuis. Zo wordt onder andere bij Vermeers Meisje met de parel Dalí’s Couple aux têtes pleines de nuages (Paar met het hoofd vol wolken) uit 1936 gepresenteerd, een bruikleen uit het Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. De Spaanse kunstenaar was een groot fan van Vermeer en zal zich zeer vereerd hebben gevoeld met deze presentatie.

Op dit moment is mijn werk enorm afwisselend. Volgend jaar start de uitbreiding en renovatie van het Mauritshuis. Vanaf 24 april 2012 zullen voor een periode van twee jaar ruim 100 topstukken uit de collectie van het Mauritshuis in het Gemeentemuseum te zien zijn. Hieronder bevinden zich naast het Gezicht op Delft beroemde stukken als Potters Stier en Rembrandts Anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp. Andere schilderijen, waaronder Vermeers Meisje met de parel, maken deel uit van een internationale tournee. Ik benadruk graag: hou onze site www.mauritshuis.nl goed in de gaten!”

 

Quentin Buvelot (1969), senior curator at the Mauritshuis in The Hague wrote (in translation):

The Mauritshuis in The Hague is an art museum which provides you with a unique experience because of the human dimension of the architecture. The combination of one of the finest collections of Dutch and Flemish seventeenth-century paintings in the world in a very elegant palace often leaves the visitors with an indelible impression. It is not without reason that many people think of the Mauritshuis as their favourite museum. It has been described as ‘the greatest of the world’s small museums’. There is so much to see, not only masterpieces from Dutch artists like Rembrandt, Vermeer, Steen, Hals and Flemish artists like Rubens and Brueghel, but also works from German artists like Hans Holbein the Younger, who is not represented in other Dutch museums.

As the senior curator of The Hague’s Mauritshuis, every painting in the collection is dear to me. However, there is one painting where I always dwell a little longer when I’m doing my periodical round of the museum: Johannes Vermeer’s View of Delft. It is not without reason that it is the most famous cityscape from the Dutch Golden Age. Even during my first visit to the museum- I wasn’t an employee yet- the painting left an overwhelming impression. Just look at the playfulness of the light and shadow, the shiny clouds or the subtle reflection on the water. You just never get bored with this painting. Figures play a minor role in the picture by the way: two groups of figures seem to be talking with each other in the foreground, while some figures are walking on the quay. You can just sort of dream away when looking at this painting. Escape from the pressures of everyday life. Every now and then I go to the museum just to see this painting. To be inspired by Vermeer!

Clouds drift past, high above the city. A large dark cloud in the foreground casts shadows on the quay, the water and the buildings in front. The sun is shining in the rest of the town. The rooftops and the tower of the church (Nieuwe Kerk) are lit by sunshine. This strong contrast is an original discovery, with which Vermeer achieves a feeling of great depth. He steers (so to speak) our gaze underneath the dark cloud towards the city, where our eyes are naturally drawn to the light, deep into the picture. In a way Vermeer puts reality to his hand, which stands out when we compare his painting to drawings of the same place. In reality, the buildings were looking less organised, the ‘skyline’ would have appeared pointier and there were vistas between the buildings here and there. With these adjustments Vermeer wanted to emphasize the horizontal lines of the composition.

The technique of painting is inimitable. With every part he painted, Vermeer sought for the best way to display its structure. In the bright yellow rooftop on the right, he suggests the roughness of the surface by using coarse grains in the underpainting. In the tower of the Nieuwe Kerk, which is entirely bathed in sunlight, he applied a thick, creamy layer of leadtinyellow on the parts that are lighted the most, as if he sculpted in paint. This creates the impression that the image sizzles because of the bright sunlight. But perhaps the most extreme, are the many small dots of paint on the hull of the boat at the port of Rotterdam. Viewed from a distance, they suggest the shimmering of the water. Up close it’s almost modern art!

Which brings me to an exhibition that will open this fall, Dalí meets Vermeer, in which modern masters are displayed at the Mauritshuis. Among other things, next to Vermeer’s Girl with a pearl earring we will present Dalí’s Couple aux têtes pleines the nuages ​​(Couple with their heads full of clouds) from 1936, which is a loan from Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. This Spanish artist was a big admirer of Vermeer and would probably have felt honored by this presentation.

At the moment my work is very diverse. Next year the expansion and renovation of the Mauritshuis starts. As of the 24^th of April 2012, there will be more than 100 masterpieces from the Mauritshuis’ collection on display in the Gemeentemuseum The Hague for a period of two years. Among these are View of Delft, famous works of art like Potter’s Bull and Rembrandt’s Anatomy lesson of Dr. Nicolaes Tulp. Other paintings, including Vermeer’s Girl with a pearl earring, will be part of an international tour. I would like to emphasize: keep a close eye on our website: www.mauritshuis.nl!”

Lees ook:Curator’s Choice: De Mesdag Collectie
Lees ook:Meisje met de Parel opent Mauritshuis
Lees ook:PostNL eert het vernieuwde Mauritshuis met nieuwe postzegels
Lees ook:Gemeentemuseum Den Haag: Zes eeuwen kunst onder één dak
Lees ook:Vernieuwd Mauritshuis ontvangt direct 2.000 bezoekers