Curator’s Choice: Museum Boijmans Van Beuningen

Elke woensdag staat er met de Curator’s Choice een ander museum in de spotlight. Één van de conservatoren van het betreffende museum zal vertellen over het museum, zichzelf en een bijzonder werk uit de collectie van het museum. De Curator’s Choice van deze week is van  conservator Annemartine van Kesteren van Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam./ Every Wednesday a different museum takes the spotlight with the Curator’s Choice. This week’s Curator’s Choice is from Annemartine van Kesteren from Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. The English version of the text can be found directly below the Dutch version.

Annemartine van Kesteren is conservator design en moderne vormgeving voor Museum Boijmans Van Beuningen. Voor de Curator’s Choice heeft zij gekozen voor de Futuro van Matti Suuronen.

Na een grondige restauratie wordt op dit moment de Futuro in Museum Boijmans Van Beuningen getoond. Als onderdeel van de collectie presentatie ‘Futuro: Utopie in constructie’ staat deze Finse vakantiewoning uit de jaren zestig opgesteld in het museum. Het mobiele vakantiehuis is in 1968 ontworpen door de Finse architect Matti Suuronen (1933). Het was zijn eerste maar tevens ook zijn enige ontwerp waarmee hij internationale roem verwierf. Desondanks wordt dit werk vaak als één van de grote iconen van de ontwerpvisie van de jaren zestig aangehaald en omhult de Futuro zich nog altijd met de magie van die tijd. Iedereen die via de ‘E.T.- achtige’ entree de woning binnenkomt wordt veertig jaar in de tijd teruggeworpen. Doordat het interieur als totaalontwerp is ontworpen, ‘volledig gestyled’ zoals we nu zouden zeggen, wordt in een keer ervaren hoe men toen de wereld voor zich zag. Alles, van stoelen, deurknoppen, tafels, tot bedden en keukenkastjes is op maat binnen die visie gemaakt.

Museum Boijmans Van Beuningen werd een paar jaar geleden door de BankGiro Loterij in staat gesteld het prototype van Futuro aan te kopen en te restaureren. Na een twee jaar durende restauratie is het 4 meter hoge ellipsvormige huis met een diameter van 8 meter nu opgebouwd in de grote Bodonzaal van het museum. En ondanks het vloeroppervlak van slechts 25 m2 bevat de mobile home een volledige inrichting: een woonkamer, twee slaapkamers, een keuken en een badkamer.

De Futuro was revolutionair voor zijn tijd, gemaakt van lichtgewicht polyester, volledig demonteerbaar en geschikt voor serieproductie. Suuronen zocht in dit ontwerp naar geometrische perfectie. Hij zocht een vorm die efficiënt was in materiaalgebruik, een optimale ruimtelijke ervaring creëerde maar ook een natuurlijke schoonheid bezat. En hoewel de Futuro nu vooral als stijlicoon wordt gezien, lag aanvankelijk een puur ingenieur-technisch doel ten grondslag aan het ontwerp. Matti Suuronen was namelijk in 1965 door een studievriend gevraagd een skicabine te ontwerpen die vrij in de Finse bergen geplaatst kon worden. Niet alleen moest de hut makkelijk op te bouwen zijn in ruig, onbegaanbaar terrein, maar ook moest de woning na een dag skiën of wandelen snel op temperatuur kunnen worden gebracht.

Suuronen koos de ellipsoïde (een driedimensionale ellips) als basisvorm. In de geometrie is deze vorm efficiënt opgebouwd, want met zo weinig mogelijk materie kan een zo groot mogelijke ruimtelijke overspanning worden gemaakt (dit wil zeggen dat je voor het bouwen van twee muren en een dak meer materiaal nodig hebt dan voor het begrenzen van een ruimtelijke ellips). In zijn ontwerpkeuzes moet Suuronen geïnspireerd zijn geweest door de ontwerper Buckminster Fuller. Dit is een van de eerste kritisch bevlogen ontwerpers die al sinds de eerste helft van de 20ste eeuw de problemen voorzag waarmee onze consumptiemaatschappij op het ecosysteem van de wereld drukt. De ecologische voetprint die vandaag zo actueel is, was bij hem in de jaren 20 al een serieuze discussie. Hij omschreef de wereld als ‘Spaceship Earth’ dat door menselijk toedoen haar grondstoffen en ecosysteem onherstelbaar aan het verstoren was. Buckminster Fuller is de uitvinder van de geodesic dome. Dit is een koepelconstructie die met minimale materiaal de grootste overspanning kan maken. Perfectie in vorm werd door hem op deze wijze gematerialiseerd.

In de tentoonstelling staat deze zoektocht  naar perfectie in vormcentraal. De ufo-achtige Futuro heeft zijn landingsplaats gevonden te midden van bijna tweehonderd objecten uit de kunstnijverheid- en designcollectie van het museum. De rode draad in deze selectie is dat alle voorwerpen gecreëerd zijn op basis van principes van perfectie in constructie. Deze zoektocht heeft zich door de tijd steeds aangepast maar vindt zijn oorsprong wel grotendeels in de mathematica en de geometrie.

In de maatvoering van de Futuro blijkt de gulden snede verhouding te zitten. Deze verhouding staat ook ten grondslag aan de16de eeuwse Nautilusbeker die is opgebouwd uit de Nautilus Pompilius zeeschelp: een perfect voorbeeld van logaritmische verhoudingen uit de natuur gebaseerd op de verhouding phi (het gulden snede getal) in de natuur. Maar er zijn ook representaties te zien van prenten van Albrecht Dürer of Pieter Bruegel. In hun werken zijn afbeeldingen te zien van geconstrueerde vormen en objecten die verwijzen naar andere heersende principes die in hun tijd belangrijk waren. Zo verbeeldt Bruegel in de prentenserie De 7 Hoofdzonden, de onbeheersbare driften van de mens in een landschap vol fantasievormen, die duidelijk ufo-achtige verschijningsvormen hebben.

De ellipsvormige woning van Suuronen bracht de zoektocht naar de perfecte vorm in de jaren zestig tot een waar hoogtepunt. Naast deze verhaallijn is ook een aantal werken uit de museumcollectie te zien van Bruce Nauman en Atelier Van Lieshout. Tot begin oktober is de tentoonstelling te bezichtigen in het museum. Een bezoek aan deze tentoonstelling kan overigens aangenaam gecombineerd worden met een echt Rotterdams tochtje naar de overkant van de Maas waar in de Onderzeebootloods de installatie The One & The Many van Elmgreen en Dragset te zien is. Voor meer informatie kun je hier klikken.

Annemartine van Kesteren is curator of decorative arts and design at Museum Boijmans Van Beuningen. For the Curator’s Choice, she chose the Futuro by Matti Suuronen.

After a thorough restoration, the Futuro is currently on display in Museum Boijmans Van Beuningen. This Finnish ‘holiday cottage’ from the sixties is presented in the museum as part of the exhibition “Futuro: Constructing Utopia”. This mobile home was designed in 1968 by the Finnish architect Matti Suuronen (1933). It was his first but also his only design with which he gained international fame. Nevertheless, this work is often used as an example  of the great icons of the design vision from the sixties and the Futuro is still surrounded with the magic of that time. Anyone using the ‘ET-esque’ entrance, is thrown back forty years in time. Because the interior is an overall design, ‘completely styled’ as we would say nowadays, you realize at once how people would see the world back then. Everything from chairs, doorknobs, tables, beds and kitchen cabinets is custom made ​​according to that vision.

A few years ago, Museum Boijmans Van Beuningen was enabled by the BankGiro Loterij to acquire and restore the prototype of the Futuro. After a two year restoration, the four meters high elliptical house with a diameter of 8 meters, was built in the large Bodonzaal of the museum. And despite the floor space of only 25 m2, this mobile home is fully furnished with a living room, two bedrooms, a kitchen and a bathroom.

The Futuro was revolutionary for its time, made ​​of lightweight polyester, fully removable and suitable for mass production. Suuronen was looking for geometric perfection in this design. He was looking for a shape that would be efficient in material use, created an optimal spatial experience but also possessed a natural beauty. And although the Futuro is now mainly seen as a style icon, the design originally only had a technical- engineering purpose. Matti Suuronen was in fact asked by a friend from college in 1965 to design a skicabine, that could be placed anywhere in the Finnish mountains. Not only should the cabin have to be easy to built in rugged, inaccessible terrain, but it also had to be able to heat up quickly after a day of skiing or hiking.

Suuronen chose the ellipsoid (a three-dimensional ellipse) as the basic form. The geometry of this form is efficiently built, because you can maximize the spatial span with a minimum of materials ​​(in other words:  you need more materials to build two walls and a roof than you need to close a spatial ellipse). Suuronen’s design choices must have been inspired by the designer Buckminster Fuller. This is one of the first critical and passionate designers, who foresaw the problems with which our consumer society presses on the ecosystem of the world, since the first half of the 20th century. The ecological footprint, which is so topical today, was a serious discussion with him even in the 1920′s. He described the world as ‘Spaceship Earth’, which because of mankind disrupted its natural resources and ecosystem irreversibly. Buckminster Fuller invented the geodesic dome. This is a dome structure which can reach the maximum span with a minimum of materials. Perfection in form was materialized by him in this way.

This quest for perfection in form plays a central role in the exhibition. The UFO-like Futuro found his landing place among almost two hundred objects from the decorative arts- and design collection of the museum. The theme of this selection is that all objects are created based on principles of perfection in construction. This quest has continually changed over time, but has its roots for a large part in mathematics and geometry.

The Futuro seems to show the golden ratio in its dimensions. These proportions are also the basis for the 16th- century Nautilus cup, which consists of the Nautilus Pompilius seashell: a perfect example of logarithmic proportions in nature based on the ratio phi (the golden ratio number) in nature. But there are also representations in print by Albrecht Dürer and Pieter Bruegel. Their works show images of constructed forms and objects that refer to other principles that were important in their period of time. For example: Bruegel depicts the uncontrollable urges of man in a landscape full of fantasy shapes which clearly have UFO-esque shapes in the series of prints called The Seven Deadly Sins.

The elliptical mobile home designed by Suuronen, brought the search for the perfect shape in the sixties to a true climax. Besides this storyline, there are also a number of works from Bruce Nauman and Atelier Van Lieshout on display. You can visit the exhibition till early October. A visit to the exhibition can be very nicely combined with a trip across the Maas where you can see the installation “The One & The Many by Elmgreen and Dragset in the Submarine Wharf. For more information please click here.

Lees ook:Actief met de Design Derby
Lees ook:Aankondiging: Curator’s Choice
Lees ook:Boijmans van Beuningen toont het verhaal achter de collectie
Lees ook:Boijmans van Beuningen introduceert @Boymans
Lees ook:Curator’s Choice: Teylers Museum